Thoái hóa khớp gối: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả

Thoái hóa khớp gối là một trong những bệnh lý xương khớp mãn tính phổ biến nhất hiện nay, đặc biệt ở người trung niên và cao tuổi. Bệnh tiến triển âm thầm nhưng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động, sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. Vậy thoái hóa khớp gối là gì, nguyên nhân do đâu, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh này.






Thoái hóa khớp gối là gì?


Thoái hóa khớp gối là tình trạng sụn khớp và xương dưới sụn ở khớp gối bị tổn thương, bào mòn theo thời gian. Khi sụn bị mòn, hai đầu xương va chạm vào nhau gây đau, sưng, viêm và hạn chế vận động. Đây là một quá trình thoái hóa tự nhiên của cơ thể nhưng có thể diễn ra sớm hơn do nhiều yếu tố tác động.




Tình trạng này thường gặp ở những người từ 40 tuổi trở lên, nhưng cũng có thể xảy ra ở người trẻ nếu có chấn thương, vận động sai tư thế hoặc mắc bệnh lý xương khớp khác.






Nguyên nhân gây thoái hóa khớp gối


Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thoái hóa khớp gối, trong đó phổ biến nhất là:

• Tuổi tác: Tuổi càng cao, quá trình lão hóa càng diễn ra mạnh mẽ khiến sụn khớp dễ bị thoái hóa.
  
  
• Thừa cân, béo phì: Cân nặng lớn tạo áp lực liên tục lên khớp gối, làm tăng tốc độ mòn sụn.
  
  
• Chấn thương khớp gối: Tai nạn, trật khớp, rách sụn chêm hoặc bong gân có thể dẫn đến thoái hóa sớm.
  
  
• Vận động sai tư thế hoặc quá sức: Tập thể thao quá mức, mang vác nặng, thường xuyên quỳ hoặc ngồi xổm.
  
  
• Bệnh lý nền: Viêm khớp dạng thấp, gút, rối loạn chuyển hóa cũng có thể là nguyên nhân gây thoái hóa.
  
  
• Di truyền: Trong một số trường hợp, yếu tố di truyền cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
  

Dấu hiệu nhận biết thoái hóa khớp gối


Người bị thoái hóa khớp gối thường có những triệu chứng điển hình sau:

• Đau khớp gối: Đau tăng khi vận động, giảm khi nghỉ ngơi. Đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội khi đi lại, leo cầu thang.
  
  
• Cứng khớp buổi sáng: Khó cử động khớp sau khi ngủ dậy, thường kéo dài khoảng 15-30 phút.
  
  
• Khớp gối phát ra tiếng lạo xạo khi co duỗi chân.
  
  
• Sưng khớp, nóng đỏ vùng da quanh gối khi có phản ứng viêm.
  
  
• Biến dạng khớp: Gối bị cong vẹo, mất cân xứng hai bên.
  
  
• Hạn chế vận động: Đi lại khó khăn, khó đứng lên ngồi xuống hoặc quỳ gối.
  

Nếu bệnh không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến teo cơ, mất khả năng vận động, thậm chí tàn phế.






Thoái hóa khớp gối có nguy hiểm không?


Thoái hóa khớp gối là bệnh mạn tính, tiến triển từ từ nhưng ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc sống người bệnh. Không chỉ gây đau đớn, hạn chế vận động, bệnh còn:

• Làm giảm khả năng lao động, sinh hoạt hàng ngày.
  
  
• Tăng nguy cơ té ngã, gãy xương do mất thăng bằng khi đi lại.
  
  
• Gây biến dạng khớp, tàn phế nếu không được điều trị đúng cách.
  
  
• Gây ảnh hưởng đến tâm lý như lo âu, trầm cảm do mất khả năng vận động.
  

Vì vậy, việc phát hiện và điều trị bệnh sớm là yếu tố then chốt để bảo vệ chức năng vận động và phòng ngừa biến chứng nặng nề.






Các phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối hiệu quả


Điều trị thoái hóa khớp gối cần kết hợp nhiều phương pháp để đạt hiệu quả tối ưu:




1. Điều trị bằng thuốc

• Thuốc giảm đau, kháng viêm: Paracetamol, ibuprofen, diclofenac.
  
  
• Thuốc bảo vệ sụn khớp: Glucosamine, chondroitin, collagen type II.
  
  
• Tiêm axit hyaluronic vào khớp để cải thiện độ nhớt và giảm ma sát.
  
  
• Tiêm corticoid ngắn hạn nếu viêm cấp.
  

2. Vật lý trị liệu

• Chườm nóng, chiếu tia hồng ngoại, điện trị liệu giúp giảm đau và tăng tuần hoàn máu.
  
  
• Bài tập phục hồi chức năng giúp tăng cường cơ quanh khớp gối, cải thiện tầm vận động.
  

3. Thay đổi lối sống

• Giảm cân nếu thừa cân.
  
  
• Hạn chế các hoạt động nặng, tránh ngồi xổm, leo cầu thang quá nhiều.
  
  
• Chế độ ăn uống hợp lý: Bổ sung canxi, vitamin D, omega-3 từ cá, sữa, rau xanh, đậu nành.
  

4. Phẫu thuật


Áp dụng khi các phương pháp điều trị nội khoa không hiệu quả hoặc khớp bị hư hại nghiêm trọng. Các phương pháp gồm:

• Nội soi khớp gối: Làm sạch ổ khớp, lấy bỏ mảnh sụn tổn thương.
  
  
• Thay khớp gối nhân tạo: Giúp người bệnh phục hồi vận động, giảm đau triệt để.
  

Cách phòng ngừa thoái hóa khớp gối


Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Để phòng ngừa thoái hóa khớp gối, bạn nên:

• Duy trì cân nặng hợp lý.
  
  
• Tập thể dục đều đặn, ưu tiên các môn nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga.
  
  
• Khởi động kỹ trước khi vận động mạnh.
  
  
• Ăn uống đầy đủ dưỡng chất, hạn chế đồ ăn nhanh, nhiều muối và đường.
  
  
• Khám xương khớp định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
  

Kết luận


Thoái hóa khớp gối là bệnh lý phổ biến, đặc biệt ở người trung niên và cao tuổi. Dù không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, người bệnh vẫn có thể kiểm soát triệu chứng và duy trì chất lượng cuộc sống. Hãy chủ động chăm sóc sức khỏe khớp gối từ hôm nay để phòng tránh nguy cơ thoái hóa và những biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra trong tương lai.