Thuốc lá là gì? Tác hại của thuốc lá? Các trị thuốc lá khi bị nghiện

1. Thuốc lá là gì?

• Thuốc là là sản phẩm được chế biến từ lá của 1 loại cây và được cắt thành nhiều sợi khi phơi khô, sau đó được cuốn hay nhồi định hình bằng giấy, có dạng hình trụ. Thuốc lá điếu thường được đốt cháy ở một đầu, để cháy âm ỉ nhằm mục đích tạo khói và khói này theo dòng khí vào miệng người hút từ đầu đối diện.

​

2. Tác hại của thuốc lá

• Khói thuốc được cơ quan IARC(International Agency for Research on Cancer) trực thuộc Tổ chức Y tế Thế Giới(WHO) xếp vào các chất gây ung thư bậc 1.
• Trong nhóm này xếp những chất mà chỉ cần khối lượng nhỏ cũng có thể gây ung thư, không có hạn mức, nghĩa là hoàn toàn có hại cho mình và cho người khác, dù chỉ là một khối lượng nhỏ.
• Khói thuốc lá coi là chất độc hại nhất trong môi trường cư trú. Khi hút thuốc, người hút thường thở ra hai luồng khói chính và phụ, và 20% khói thuốc bị hít vào trong luồng chính, 80% còn lại được gọi là luồng phụ, nảy sinh khi người hút thuốc hít vào và khi tắt thuốc. Luồng khói chính nảy sinh tại 950°C và khói phụ 500°C, do đó luồng khói phụ tỏa ra nhiều chất độc hại hơn.

​

• Khói thuốc cấu tạo từ một hỗn hợp khí và bụi. Theo Tổ chức Y tế Thế Giới(WHO), trong khói thuốc có khoảng 4.000 chất hóa học, trong đó có 40 được xếp vào loại gây ung thư loại 1. gồm những chất như nicotin, mônôxít cacbon, hắc ín và benzen, fomanđêhít, amoniac, axeton, asen, xyanua hiđrô ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thần kinh, mạch máu và nội tiết gây ra những bệnh tim mạch, giảm trí nhớ và các bệnh ung thư.
• Riêng tại Việt Nam, mỗi năm có 40.000 người tử vong do những nguyên nhân liên quan đến thuốc lá, gấp 3 lần số người chết do tai nạn giao thông. Một điều tra cho thấy trên 50% nam giới hút thuốc lá và 60% trẻ em Việt Nam độ tuổi 13-15 đã tiếp xúc với khói thuốc tại nhà.
• Tại Hà Nội, gần một nửa dân số phải hút thuốc thụ động, nhiều nhất là phụ nữ và trẻ em gây tác hại lớn trong sự hình thành của trẻ nhỏ. Ung thư phổi là dạng ung thư cao nhất ở nam giới và thứ tư ở nữ giới.

3. Thực trạng hiện nay

• Nghiện thuốc lá là một vấn đề sức khỏe cộng đồng tại Việt nam với 56,1% nam giới hút thuốc lá.
• Nghiện thực thể, tâm lý và hành vi là ba thành tố cấu thành nên nghiện thuốc lá.
• Triệu chứng lâm sàng của nghiện thuốc lá bao gồm ham muốn hút thuốc lá mãnh liệt không thể cưỡng lại được.

​

Hội chứng dung nạp thuốc lá và hội chứng cai thuốc lá.

• Các trắc nghiệm lâm sàng giúp chẩn đoán nghiện thuốc lá bao gồm trắc nghiệm Fagerstrom, HAD, Q-Mat.
• Xét nghiệm giúp chẩn đoán mức độ nghiện thuốc lá là đo nồng độ CO trong hơi thở ra.
• Các biện pháp điều trị cai nghiện thuốc lá hiện nay bao gồm: tư vấn điều trị nhận thức hành vi kết hợp với điều trị bằng thuốc: nicotin thay thế, bupropion và varenicline.